Περιγραφές για το ορoς της Βαράσοβας επικεντρωμενες στο πηγαδι που βρισκεται στην κορφή της
Περιγραφές επισκεπτών για την Βαράσοβα, επικεντρωμένες στην αξία του πηγαδιού διανοιγμένου στην κορυφή του βουνού σε μικρή κοιλάδα υψηλής αισθητικής αξίας. Το πηγάδι ξεδιψά τον περαστικό ορειβάτη, αναρριχητή, τσομπάνη και τα ζώα του, που φθάνουν εκεί καταϊδρωμένοι και ξέπνοοι.
από τον συνεργάτη μας Φάνη Βορεινάκη
Eπιδιόρθωση του πηγαδιού της Βαράσοβας στις 9/9/1995, περιοδικό Κορφές, τεύχος 118 Μάρτιος Απρίλιος 1996, ΕΟΣ Αχαρνών
Η πρότασή η δική μου είναι να συντηρηθεί εκ νέου το πηγάδι του οποίου το παραπέτο έχει υποστεί ρηγματώσεις εξαιτίας των διαστολών και να ανεγερθεί μικρό καταφύγιο από επιτόπια υλικά, αν και αντιλαμβάνομαι πόσο δύσκολη είναι η μεταφορά των υλικών που μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με μουλάρια, τα οποία έχουν εκλείψει στην περιοχή. Έστω όμως και σαν υπαίθριος χώρος camping μπορεί και πρέπει να αποτελέσει πόλο έλξης φυσιολατρών, αλλά και αναρριχητών και παραπεντιτών. Επειδή διαπιστώνω από τις αναφορές του Φορέα Διαχείρισης λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου & Ακαρνανικών Ορέων, την ύπαρξη μεγάλων αρπακτικών (χρυσαετοί) και πτωματοφάγων ορνέων (όρνια, μαυρόγυπες), θα μπορούσε να υποβοηθηθεί η επιβίωσή τους με τη δημιουργία ταΐστρας κατά τα πρότυπα της Δαδιάς και του όρους Ζα στη Νάξο. Τυχόν επιτυχία της δράσης αυτής, θα οδηγούσε στην ανάπτυξη και του οικοτουριστικού ενδιαφέροντος για την Βαράσοβα, εκτός του θρησκευτικού και ορειβατικού-αναρριχητικού.
Αποτελεί υποχρέωση, η τοποθέτηση της προτομής του ανθρώπου που έριξε φως στην θρησκευτική ιστορία της Βαράσοβας, με μακροχρόνιες ανασκαφές και ανάδειξη των θρησκευτικών της μνημείων, του αείμνηστου Αθανάσιου Παλιούρα ομότιμου καθηγητή Βυζαντινής αρχαιολογίας πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κατά προτίμηση να τοποθετηθεί αυτή στο χώρο του μοναστηριού του Αγίου Νικολάου Κάτω Βασιλικής με τη μοναδική στον Ελλαδικό χώρο εγκλείστρα, χώρο όπου εκτελούνται ιεροπραξίες από την ιερή μητρόπολη Ναυπάκτου & Αγίου Βλασίου. Η σχετική πρωτοβουλία μπορεί να αναληφθεί από τον σύλλογο φίλων Βαράσοβας Αγρινίου.
Οι περιγραφές και το πηγάδι
- Κείμενο Χρύσα Σκοπελίτου, στοιχεία Γιώργος Μαρτζούκος, Ανεβαίνοντας Νο 11, Φθινόπωρο 2000.
«Όμως και στη κορυφή σε περιμένει μία έκπληξη: ανάμεσα στον ωκεανό βράχων που είναι η Βαράσοβα, σχεδόν κατακόρυφα, υπάρχει μία μικρή λάκκα με κάμποσες γέρικες βελανιδιές και στο κέντρο ένα ….πηγάδι, με δροσερό, καθαρό δροσερό νερό, ένα τοπίο τόσο γλυκό και τόσο διαφορετικό από το γκρίζο και γυμνό βράχο που μόλις σκαρφάλωσες».
- Από τον Οδηγό Αναρρίχησης της Βαράσοβας του Αρη Θεοδωρόπουλου, έκδοση ΕΟΣ Αχαρνών (Κλασική κόψη Βαράσοβας, Π. Ιδοσίδης, Γ. Μαρτζούκος, Μ. Κότταρης)
« Επιστροφή από το μονοπάτι για Κρυονέρι περνώντας από την όμορφη τοποθεσία με το πηγάδι, το οποίο επισκευάσθηκε το καλοκαίρι του 95 από ορειβάτες προερχόμενους από τη Βασιλική και το Μεσολόγγι»
- Παιδί και βουνό, περιοδικό Κορφές, Νοέμβριος 2002, Τζώρτζης Μηλιάς.
«Γνωστή σε όλους τους αναρριχητές η Βαράσοβα είναι ένα απότομο βουνό που βρίσκεται ανάμεσα από Αντίρριο και Μεσολόγγι. Το καλοκαίρι στη Βαράσοβα κάνει ζέστη όμως αργότερα η βορειοανατολική πλαγιά της βρίσκεται στη σκιά. Είναι η ώρα που διάλεξε η νεανική μας ομάδα μαθητές του γυμνασίου και λυκείου, για να κινηθεί στο ανηφορικό μονοπάτι που από την Ανω Βασιλική οδηγεί στην κορυφή. Οχτακόσια περίπου μέτρα υψομετρική διαφοράς που μεταφράζονται σε2-2,5 ώρες συνεχούς ανάβασης με βαριά σακίδια. Σκηνές, υπνόσακοι, χοιρινές μπριζόλες, ωμές πατάτες, ψωμί, βούτυρο, μαρμελάδα και άλλα είναι κάποια από τα απαραίτητα που κουβαλάμε στην πλάτη και δυσκολεύουν το περπάτημα. Μεταξύ άλλων και μία τεράστια σχάρα. Το βράδυ θα ψήσουμε, θα φάμε και θα διανυκτερεύσουμε στην κορυφή πλάι στο πηγάδι! Πράγματι στην κορυφή της Βαράσοβας υπάρχει ένα πολύ ωραίο και περιποιημένο, χάρη στον τοπικό ορειβατικό σύλλογο, πηγάδι. Φθάνοντας ιδρωμένοι και κουρασμένοι πίνουμε από το άφθονο και παγωμένο νερό που έχει μια ελαφριά , όχι δυσάρεστη, μεταλλική γεύση. Πριν στήσουμε σκηνές και βάλουμε φωτιά για να κάνουμε κάρβουνα, πάμε άκρη άκρη στην κορυφή για να δούμε τη δύση του ηλίου. Από κάτω μας οι εκβολές του Ευήνου. Το ποτάμι χρυσίζει και τα χωράφια το πλαισιώνουν με διάφορα χρώματα, πράσινο, κίτρινο και καφέ. Τα παιδιά δεν χορταίνουν να κοιτάζουν, η κούραση που περάσαμε για να φθάσουμε εδώ αποζημιώνεται πλήρως. Η θέα έχει αξία επειδή την έχουμε κατακτήσει με κόπο, είναι δική μας, αποτέλεσμα της προσωπικής προσπάθειας του καθενός χωριστά.»
- Τζώρτζης Μηλιάς, Χαμένες Διαδρομές, εκδόσεις Ανάβαση 2019.
« Φθάσαμε λοιπόν Giorgos στην κορφή, όπου βρίσκεται ένα απίθανο λιβάδι με χόρτα, δένδρα, δροσερή σκιά και ένα πηγάδι! Πέτρινο, καλοκτισμένο, με σιδερένιο καπάκι και μία χειροκίνητη τροχαλία, θύμιζε άλλες εποχές. Γύρω του πράσινο! Ήταν απίστευτο. Σε ένα τελείως πετρώδες βουνό με βράχια πάνω στις πέτρες και πέτρες πάνω στα βράχια, με το γκρι να επικρατεί, μία μικρή όαση! Ήμασταν μαγεμένοι, το βουνό ήταν μαγικό, το πηγάδι μαγεμένο. Πρώτος ο Michalis ανέβασε γεμάτο τον κουβά και ήπιε αχόρταγα. Βλέποντάς τον, η δίψα νίκησε τους ενδοιασμούς και τους φόβους μας για τα μικρόβια και ακολουθήσαμε το παράδειγμά του. Το νερό είχε μία ελαφριά μεταλλική γεύση, αλλά ήταν ευχάριστο και παγωμένο. Ξεδιψάσαμε και ξαπλώσαμε στη σκιά.»
Και το ιστορικό αυτού του πηγαδιού:
Ζούσα στο Μεσολόγγι ήδη μία 15ετία και είχα ανέβει πολλές φορές στη Βαράσοβα από όλες τις δυνατές διαδρομές, πεζοπορικές και αναρριχητικές. Κάθε φορά που φθάναμε στην κορυφή μας βασάνιζε το πρόβλημα του νερού. Θα μπορούσε να το λύσει το πηγάδι στο μικρό οροπέδιο της κορυφής, αλλά φευ αυτό είχε την απαίσια γεύση της αυγουλίλας από τη σήψη φύλλων και κλαδιών που έπεφταν στο απροστάτευτο στόμιό του.
Το καλοκαίρι του 1995, πληροφορήθηκα τη διενέργεια ημερίδας με σκοπό την τοπική ανάπτυξη, στο ξενοδοχείο της κάτω Βασιλικής Πηνελόπη, ιδιοκτησίας της φίλης αγρινιώτικης οικογένειας Χρυσικοπούλου. Ελαβα τον λόγο και έθεσα θέμα την συντήρηση του πηγαδιού ώστε το νερό του να καταστεί πραγματικά πόσιμο σε κάθε περαστικό, αλλά και τους τυχόν κτηνοτρόφους. Με μεγάλη μου ικανοποίηση η πρόταση αντιμετωπίστηκε θετικά και ορίσθηκε ο Σεπτέμβριος για την εκτέλεση του έργου. Πράγματι μία Κυριακή πρωί (η ακριβής ημερομηνία αναφέρεται στο περιοδικό Κορφές του ΕΟΣ Αχαρνών), 27 πεζοπόροι από την Κάτω Βασιλική, ανεβήκαμε φορτωμένοι με τα υλικά (άμμος, τσιμέντο κλπ) μέχρι το πηγάδι. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στον Βασίλη Ζέλιο, ιδιοκτήτη του εργοστασίου Θερμοζελ της περιοχής, ο οποίος σαν χορηγός της όλης επιχείρησης ανέλαβε τα έξοδα, κατασκεύασε στο εργαστήριό του το καπάκι και το μαγγάνι που τοποθετήσαμε στη στέψη του πηγαδιού και τα φορτώθηκε μέχρι το εργοτάξιο! Αδειάσαμε το πηγάδι το οποίο έχει βάθος 5 μέτρα μέχρι το σημείο της φλέβας του νερού στο βράχο, χτίσαμε το παραπέτο και τοποθετήσαμε καπάκι και μαγγάνι. Προηγήθηκε η αφαίρεση του “περιεχομένου” του φρέατος από τα σάπια υλικά τα οποία περιελάμβαναν και πολυάριθμα κονσερβοκούτια με τα δεμένα σύρματά τους, που προσπαθούσαν παλαιότεροι χρήστες να ανασύρουν το νερό. Η αφαίρεση έγινε με χρήση ανεμόσκαλας και κάθοδο πηγαδά ο οποίος απολύμανε το εσωτερικό του σκάμματος. Επακολούθησε γλέντι, ενώ δόθηκε η υπόσχεση να καθιερωθεί η ανάβαση κάθε Σεπτέμβρη, εις μνήμην. Ευχάριστη έκπληξη η παρουσία του πατέρα Ζέλιου, ο οποίος ανέβηκε νωρίτερα από άλλη διαδρομή και μας υποδέχτηκε με τα λόγια “άντε βρε παιδιά, αργήσατε”!
Σύμφωνα με διηγήσεις των κατοίκων, το νερό αυτό στήριζε την τοπική κτηνοτροφική οικονομία. Οι κτηνοτρόφοι διέμεναν σε πρόχειρες λίθινες καλύβες κοντά στα ποίμνιά τους, τυροκομούσαν και κατέβαζαν τα τυριά στο χωριό σε τενεκέδες, παραμονή που διεκόπτετο παροδικά τους θερινούς μήνες λόγω υπερβολικής ζέστης. Οι πρακτικές αυτές ίσχυαν μέχρι και την προηγούμενη γενιά της επιδιόρθωσης του πηγαδιού.
Το περιστατικό σημαδεύει μία από τις ωραιότερες στιγμές της ζωής μου!
Φάνης Βορεινάκης
Συνταξιούχος καθηγητής π.ΤΕΙ Μεσιλογγίου
Τμήμα Υδατοκαλλιεργειών Πανεπιστημίου Πατρών
Φωτογραφίες από:
http://www.topoguide.gr/mountains/sterea_ellada/hiking_on_varasova.php και Wikipedia
