Πέρασαν σχεδόν τρεις δεκαετίες αφότου γράφτηκε το κείμενο που ακολουθεί, της διάσχισης του Ευήνου, που δημοσιεύθηκε στο ορειβατικό περιοδικό Κορφές του ΕΟΣ Αχαρνών. Σήμερα σίγουρα θα διατυπωνότανε διαφορετικά, αφού ¨”τα πάντα ρει” κατά τον Ηράκλειτο. Το φράγμα του Αγίου Δημητρίου ολοκληρώθηκε, η ιστορική γέφυρα της Αρτοτίβας όπου μετρήθηκαν οι διασωθέντες Εξοδίτες υποστυλώθηκε, οι δρόμοι ασφαλτοστρώθηκαν, συντηρήθηκαν τα μοναστήρια του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου στην Ανάληψη (Δερβέκιστα) και του Αγίου Ιωάννη  στην Αρτοτίνα όπου εμόνασε ο Αθανάσιος Διάκος.

Εκείνη που δεν αναδείχθηκε και δεν καθιερώθηκε δυστυχώς, είναι η συγκλονιστική πορεία της Εξόδου Μεσολογγιτών, τουλάχιστον μέχρι τον Πλάτανο Ναυπακτίας στα όρια της Αιτωλοακαρνανίας με αναγνωρίσιμα ίχνη ακόμη και σήμερα. Προσθέτω και μία λεπτομέρεια που παρέλειψα στο αρχικό κείμενο, εξαιτίας επιφυλάξεων τότε ως προς τη δημοσιοποίησή της.

Με τον φοιτητή μου από το ΤΕΙ Μεσολογγίου Γιάννη Ρουσσόπουλο- χωρίς τη συμμετοχή του οποίου αυτή η πορεία δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί- ήμασταν τρεις στο ξεκίνημα γίναμε δυο  στη συνέχεια, κλείνοντας τη διαδρομή  διανυκτερεύσαμε στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου της Αρτοτίνας. Τότε ήταν έρημο χωρίς μοναχούς,  φιλοξενώντας νυχτερίδες.  Έβρεξε και το πρωί έκανε κρύο, Αύγουστος στα Βαρδούσια…..Ξύπνησα με τρομερή όρεξη. Το μόνο που είχε μείνει από τις προμήθειές μου ήταν μία στρατιωτική γαλέτα, διπυρίτης άρτος στη στρατιωτική ορολογία κατάλληλη για επίμονο μάσημα. Βλέπω τον Γιάννη να έρχεται με μία μπουκάλα γεμάτη λάδι εξηγώντας μου : «είναι καλό λάδι, το πήρα από τα μνήματα!». Χύνω το λάδι στην καραβάνα, τρίβω τη γαλέτα, μεταλαβιά για  πρωινό : μια κουταλιά ο ένας, μια κουταλιά ο άλλος με το μοναδικό μας κουτάλι, δικαιολογούμενοι με το εκκλησιαστικό «ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει»!  Και εμείς ήμασταν οδοιπόροι και ασθενείς από την πείνα…… Τι πρωινό, Θεός! Στυλωθήκαμε και ανηφορίσαμε για την Αρτοτίνα, πατρίδα της μητέρας του ήρωα Διάκου, ευγνωμονώντας τον μακαρίτη και το λάδι του….

Φάνης Βορεινάκης- Νέα Μάκρη Μαραθώνα

13-5-2021