ΟΡΟΣ ΑΡΑΚΥΝΘΟΣ ΚΑΙ ΣΤΕΝΑ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ, Συνολική επιφάνεια της περιοχής: 13.327 εκτάρια. Κοινοτικό καθεστώς προστασίας : pSC, Κωδικός NATURA 2000 : GR2310010
Ο Αράκυνθος εκτείνεται οριζοντίως από τον Αχελώο ως τον Εύηνο και καθέτως από τη λεκάνη του Αγρινίου ως τις πεδιάδες και τις λιμνοθάλασσες του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού. Η υψηλότερη κορυφή, το Γρεβενό, φτάνει τα 983 μέτρα ύψος και εκτός από τη κεντρική ορεινή ραχοκοκαλιά ο Αράκυνθος έχει πολλές διάσπαρτες μικρότερες κορυφές, δασωμένες κυρίως με ανεπτυγμένη βλάστηση αείφυλλων – σκληρόφυλλων θάμνων και με φυλλοβόλα δάση πλατύφυλλης βελανιδιάς. Στα εδάφη αυτά κυριαρχεί ο φλύσχης. Στο βορειοδυτικό όμως τμήμα του βουνού, από την περιοχή της Αγριλιάς ως τα Φραγγουλέϊκα, κυρίαρχα είναι τα ασβεστολιθικά πετρώματα. Σε αυτά τα πετρώματα σχηματίζονται τέσσερα μεγάλα φαράγγια, δύο μικρότερα, πολλά κάθετα κρεμνά και βραχώνες. Ολόκληρη αυτή η περιοχή αποτελεί τον ζωτικό χώρο των όρνιων.
Πανίδα του όρους Αράκυνθος.
Θηλαστικά:
Από τα μεγάλα θηλαστικά επιβιώνει το ζαρκάδι και ο αγριόχοιρος, οι λαγοί είναι λιγοστοί ενώ ο λύκος εμφανίστηκε για τελευταία φορά το 1970 και φονεύθηκε από κτηνοτρόφους σε παγάνα, προς αποφυγή ζημιών. Το τσακάλι έχει εξαφανιστεί προ εικοσαετίας.
Υπάρχει και Αγριόγατα αλλά είναι άγνωστη η κατάσταση πληθυσμού της.
Αμφίβια: Αμφίβια εντοπίστηκαν σε πολλές θέσεις του Αράκυνθου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ρέμα του Κολοβρού, το οποίο πηγάζει από την ψηλότερη κορυφή του βουνού, το Γρεβενό και εκβάλει στη λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας. Στο ρέμα αυτό αλλά και σε άλλα ορεινά ρέματα εντοπίστηκαν πολλά αμφίβια όπως η Σαλαμάντρα και ο Τρίτωνας, βάτραχοι και φρύνοι.
Ερπετά: Τα ερπετά στην περιοχή απαντούν σε ιδιαίτερα μεγάλη ποικιλία και αριθμό. Χαρακτηριστικό αυτού είναι η ύπαρξη τριών επικρατειών με αντίστοιχα ενεργά ζεύγη Φιδαετών που εντοπίστηκαν κατά τη διεξαγωγή προγράμματος.
Η ιχθυοπανίδα στο βουνό περιορίζεται μόνο στο ρέμα του Κολοβρού, το οποίο κρατά νερό σε μικρές λιμνούλες κάτω από καταρράκτες ακόμα και την πιο ξηρή περίοδο του χρόνου.
Ορνιθοπανίδα: Ο Αράκυνθος είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε είδη πουλιών. Σε αυτό συμβάλλουν η γεωγραφική θέση- δίπλα σε υγρότοπους και πάνω στον άξονα μετανάστευσης κατά μήκος της Δυτικής Ελλάδας, η μεγάλη ποικιλία οικοτόπων καθώς και η φυσικότητα του τοπίου
Μαρτυρία ενός ορνιθολόγου
Το Σάββατο όμως στις 13 Μαρτίου τα πουλιά ήταν απόντα από τις φωλιές και συνολικά από το φαράγγι. Άκουσα ψηλά στα γκρεμνά δυνατό ήχο τρυπανιού που δημιουργούσε έντονο αντίλαλο. Εντόπισα ομάδα αναρριχητών που διάνοιγε νέες αναρριχητικές διαδρομές, έτσι, αυθαίρετα. Τοποθετούσαν τις ατσάλινες ασφάλειες που θα μείνουν μόνιμα στο βράχο και θα εξυπηρετούν οποιονδήποτε πλέον θέλει να αναρριχηθεί εκεί. Όπως πρακτικά συμβαίνει, οι επόμενοι αναρριχητές που θα έλθουν, θα διανοίξουν κι αυτοί τις δικές τους διαδρομές. Σταδιακά δημιουργείται ένα πλέγμα διαδρομών, βαθμολογημένων ως προς τον βαθμό δυσκολίας και το χρόνο και το αναρριχητικό πεδίο καθιερώνεται και δέχεται πυκνές επισκέψεις. Τα νέα αυτά δεδομένα διαχέονται μέσω ορειβατικών εντύπων κ.λπ. στον κόσμο που ασκεί αυτή τη δραστηριότητα.
Όμως, για τη συγκεκριμένη θέση, αυτό σημαίνει την απαρχή ενός μόνιμου παράγοντα όχλησης. Η απρόσμενη ενόχληση που παρατήρησα εκδίωξε το όρνια από τις φωλιές τους και πιθανά να αποτέλεσε και αιτία καταστροφής των νεοσσών μέσα στα απροστάτευτα από το κρύο αβγά. Την Τρίτη 16 Μαρτίου επισκέφθηκα πάλι το φαράγγι. Τα δύο πουλιά ήταν στις φωλιές και συνέχιζαν το κλώσσημα των αυγών τους. Ενημερώνω ότι το όρνιο είναι πλέον από τα πιο σπάνια και απειλούμενα είδη της ελληνικής ορνιθοπανίδας και αποτελεί είδος – κριτήριο του δικτύου Natura. Το ερώτημα είναι πότε θα ξεπεράσουμε το στάδιο της αδιαφορίας και της ανεπάρκειας, ώστε να καταφέρουμε κάποτε να διαφυλάξουμε επί της ουσίας το πολυτιμότερο που έχουμε ως έθνος και χώρα. Τη φυσική μας κληρονομιά
Γιάννης Ρουσόποπυλος ειδικός ερευνητής
