Το Φωτοβολταϊκό 1.300 στρέμματα στο Μεσολόγγι.
Τη μονάδα σχεδιάζει και προωθεί η Περιφέρεια Δ. Ελλάδας. Σκοπός, όπως έμαθα, είναι η αποκομιδή εσόδων για: Α) να στηριχτούν οι ΤΟΕΒ των νομών της Περιφέρειας και Β) οι Δήμοι που θα συμβληθούν και θα συμμετάσχουν.
Από οικονομικής και κοινωνικής άποψης, με μια πρώτη ανάγνωση, μου ακούγεται θετικό.
Οι ΤΟΕΒ έχουν εγκαταλειφθεί από την Πολιτεία. Η υποδομή που διαχειρίζονται στήθηκε από τη χούντα προ 50 ετών. Δεν έχει συντηρηθεί ποτέ και κοστίζει ενεργειακά πολύ, αφού βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια. Διαχειρίζονται τεράστιους όγκους γλυκών νερών για αγροτική χρήση. Ο πολύτιμος αυτός φυσικός πόρος απαιτείται να έχει ορθή διαχείριση. Το φθαρμένο σήμερα δίκτυο έχει τεράστιες απώλειες. Τα χρέη τους στη ΔΕΗ είναι υπέρογκα.
Πέρασαν οι εποχές των παχιών αγελάδων και δεν έπεσε ούτε δραχμή, ούτε ευρώ για τη στήριξη των ΤΟΕΒ. Η μεταπολίτευση τους ξέχασε. Ο ρόλος τους στην αγροτική οικονομία είναι κρίσιμος. Καλή σκέψη λοιπόν η στήριξη κι αναβάθμιση.
Το σημαντικότερο πρόβλημα που βλέπω στη συγκεκριμένη επένδυση είναι η χωροθέτηση. Ελλείψει σοβαρού εθνικού και περιφερειακού πλάνου, χωροθετούμε και αδειοδοτούμε, όπου βολεύει τον καθένα. Είτε είναι ιδιώτης, είτε δημόσιος φορέας-ΟΤΑ, όπως στην περίπτωσή μας.
Το Μεσολόγγι έχει δυο σπουδαία συγκριτικά πλεονεκτήματα. 1: Ιστορία-Πολιτισμό και 2: Φυσικό Περιβάλλον. Αυτά είναι η σάρκα και το αίμα του. Είναι η ψυχή του. Είναι η προοπτική του. Οι παρακαταθήκες του για το μέλλον. Μέλημα θα πρέπει να είναι η γνώση και συνείδηση, ο σεβασμός και η διατήρησή τους.
Η πράξη όμως δείχνει ότι μακριά βρισκόμαστε. Μας ζώνουν οι ΒΙΠΕ (Βιομηχανική Περιοχή). Άτυπες χωροθετήσεις, με τη λογική του “αφού βολεύει εκεί” κι όχι με σχεδιασμό. Έτσι, 12-13.000 στρέμματα στα Δ-ΒΔ της πόλης έγιναν βιομηχανική ζώνη παραγωγής άλατος. Στα βόρεια, στο Μεσόκαμπο, ένα τσούρμο βιομηχανικών μονάδων αραδιάζεται σε μεγάλη έκταση μέσα σε υγρότοπο, σε γη υψηλής παραγωγικότητας και δίπλα στο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της Πλευρώνας. Στα ανατολικά της πόλης δεν υπάρχει κάτι. Πως μας ξέφυγε τόσα χρόνια! Καιρός να στήσουμε κι εκεί μια ΒΙΠΕ. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν εξετάζω το οικονομικό/κοινωνικό τους αποτύπωμα, το οποίο σίγουρα δεν είναι αρνητικό, αλλά τη χωροταξική και περιβαλλοντική τους διάσταση. Επίσης, το πως αυτά αλληλεπιδρώντας με τον πολιτιστικό/πολιτισμικό παράγοντα, δύναται να υποβαθμιστούν συλλήβδην.
1300 στρέμματα είναι κατά προσέγγιση όλο το πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης. Άλλη μια τόσου εμβαδού έκταση, σε απόσταση 2.800 μέτρα από το κέντρο, θα μετατραπεί σε βιομηχανική ζώνη.
Ο αιρετός Περιφερειάρχης μας κύριος Φαρμάκης γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει πολεοδομική ασυδοσία. Το Αγρίνιο είναι πόλη-υπόδειγμα πολεοδομικής ασυδοσίας, μάθημα για το τμήμα Χωροταξίας-Πολεοδομίας του Πολυτεχνείου. Ας θυμηθούμε το σχέδιο Δοξιάδη για την Αθήνα, σε αντιπαραβολή με την αντιπαροχή Καραμανλή, που κατέστρεψε ιστορικά κέντρα πόλεων και καταδίκασε σε μετριότητα και ταλαιπώρια μελλοντικές γενεές. Δεν διδαχτήκαμε. Λήθη! Η γενιά της μεταπολίτευσης οδήγησε στη χωροταξική ασυδοσία, η οποία συνεχίζεται. Όπως εκ των πεπραγμένων αποδεικνύεται, το πολιτικό προσωπικό είτε δεν έχει πάρει χαμπάρι, είτε περί άλλων τυρβάζει. Κι όλα αυτά, μέσα σε κλίμα συσσωρευμένων παθογενειών και σαπίλας της δημόσιας διοίκησης.
Στην περιοχή του ΤΕΙ λοιπόν, εκεί στη γη που παράγει πολύτροπα, ( κι εννοώ το παράγει όχι μόνο στενά με οικονομικούς όρους), θα στήσουμε βιομηχανικής κλίμακας μονάδα παραγωγής ενέργειας. Ειδικότητά μου είναι η μελέτη της βιοποικιλότητας και η εκτίμηση των επιπτώσεων σε αυτή από την ανάπτυξη έργων. Θα μπορούσα να πω πολλά για τις επιπτώσεις που θα έχει το έργο στη βιοποικιλότητα, αλλά δεν είναι του παρόντος. Απλά, λέω ότι θα είναι όχι σε αμελητέο βαθμό αρνητικές. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η επένδυση (κατηγορία έργου βαφτισμένο ως εθνικής προτεραιότητας) προτείνεται εντός εθνικού πάρκου και σε άμεση επαφή με τον πυρήνα του.
Αρκετά η γκρίνια όμως, ας αντιπροτείνω κάτι. Κι αυτό που αντιπροτείνω είναι η κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου 2.600 στρεμμάτων!!! Διπλάσιο δηλαδή!!! Ναι, γιατί όχι? Που? Κάτω από το φράγμα της Στράτου, ανατολικά από τα Όχθια και βόρεια από τα Καλύβια, στον κάμπο του Αγρινίου. Εκεί υπάρχει μια, κυριολεκτικά κατεστραμμένη, τεράστια έκταση από τη χρόνια δράση εργολάβων για χαλικοληψίες. Εκεί εκτονώνονταν μέσα στο γεωλογικό χρόνο οι ορμητικές παροχές του Αχελώου και η συσσώρευση αδρανών είναι μεγάλη. Η έκταση αυτή μένει άχρηστη και ιδιαίτερα υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά. Εκεί να αναπτυχθεί το φωτοβολταϊκό, δυο και τρεις φορές μεγαλύτερο. Να μην χαλάσουμε άλλο τόπο και μάλιστα σε τόσο ευαίσθητο χώρο, δίπλα στην πόλη μας. Θα το μετανιώσουμε, όπως μετανιώσαμε για τον τρόπο που χτίσαμε το Αγρίνιο.
Και μια ακόμα αντιπρόταση για ονειροπόλους! Την έκταση του πόλντερ ή Ολλανδικά στο ΤΕΙ, να τη διαχειριστούμε αλλιώς. Με περιβαλλοντικά και κοινωνικο-οικονομικά ωφέλη. Να γίνει ήπια κατάκλιση, μη στραγγίζοντας πλήρως τα γλυκά νερά κι εξοικονομώντας ταυτόχρονα ρεύμα από τον περιορισμό της λειτουργίας του αντλιοστασίου. Θα δημιουργηθεί έτσι ένας πολύτιμος οικότοπος, το υγρολίβαδο. Τα υγρά λιβάδια με υδροχαρή βλάστηση και μεγάλους νερόλακκους είναι πλέον σπάνια, αφού απαντούν στις παρυφές υγροτόπων και έχουν στην συντριπτική τους πλειοψηφία εξαφανιστεί από ανθρώπινες παρεμβάσεις. Ένας μεγάλος αριθμός απειλούμενων ειδών πουλιών (χαλκόκοτες, χουλιαρομύτες, ερωδιοί, πελαργοί κι άλλα πολλά) έχουν ως πολύτιμο ενδιαίτημα για τη διαβίωσή τους τα υγρολίβαδα. Το ίδιο ισχύει για άλλες ταξινομικές ομάδες, όπως αμφίβια, ερπετά κλπ. Όλα αυτά αναμένεται να ωφεληθούν. Να αποικίσουν και να αυξήσουν τους πληθυσμούς τους. Στον ίδιο χώρο να εγκαταστήσουμε πληθυσμό νεροβούβαλων για εκμετάλλευση. Η φέρουσα ικανότητα μπορεί κατά προσέγγιση να προσδιοριστεί. Τα προϊόντα του βουβαλιού είναι πολύτιμα και με οικονομική αξία, ενώ το κόστος διατήρησης πολύ περιορισμένο. Η συνύπαρξη βουβαλιών – άγριας ζωής είναι όπως κρίνω εφικτή, εφαρμοσμένη και με αμοιβαία οφέλη. Ένας συνεταιρισμός κτηνοτρόφων, με κοινωνικά κριτήρια, μπορεί να τη διαχειρίζεται.
Ίσως τζάμπα γράφω και πασχίζω. Μέχρι να λύσουμε το ιδιοκτησιακό στην έκταση που αντιπροτείνω (ω ελληνικό κράτος το μεγαλείο σου!), θα έχουν πετάξει οι ευρωπαϊκοί πόροι. Επίσης, θα παρέλθουν τα χρόνια. Μια διετία μένει ως τις εκλογές. Πρεμούρα για αυτά. Ευκολάκι το οικόπεδο στο ΤΕΙ. Είναι ενός ιδιοκτήτη, του Υπουργείου Γεωργίας και το διαθέτει άμεσα. Αν η πρεμούρα γίνει βασικό μας κριτήριο, τότε πάει η χωροταξική μέριμνα. Σε μια δυο γενιές, η μισή γη γύρω μας, η βιοποικιλότητα, η ποιότητα του τοπίου, θα έχουν πληγεί ανεπιστρεπτί.
Για το Δίκτυο Ενεργών Πολιτών
“Act now-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΩΡΑ»
Γιάννης Ρουσόπουλος,
ειδικός επιστήμων για τη βιοποικιλότητα (naturaliste)
